Phát biểu kết luận tại Hội nghị Giáo dục năm 2023 với chủ đề “Thể chế, chính sách nâng cao chất lượng giáo dục đại học” chiều 5/11, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết:
Sự phát triển của giáo dục đại học được thể hiện qua ba yếu tố: quy mô, cơ cấu và chất lượng. Trong đó, chất lượng là thước đo rất quan trọng đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực.
Bạn đang xem: Ông Nguyễn Đắc Vinh: Nếu tăng ngân sách đầu tư cho GDĐH thì tăng vào cái gì?
“Vì vậy, khi bàn về cách các trường đại học phát triển, cuối cùng chúng tôi cũng đặt ra thước đo về yêu cầu chất lượng”, ông Nguyễn Đắc Vinh nêu quan điểm, đồng thời nhận xét cần có sự đột phá trong phát triển, trước hết là tất cả đều có sự đột phá về chất lượng.
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, trước thực tế bức tranh giáo dục đại học nước ta với số lượng trường học rất lớn, cơ cấu, loại hình trường đại học đa dạng, vấn đề đột phá đang rất cần được định hướng. tập trung và tập trung rõ ràng.
 |
|
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại Hội nghị |
Giáo dục đại học Việt Nam đang thiếu cả giáo viên và công nhân
Điểm lại một số đánh giá về thực trạng giáo dục đại học ở nước ta, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục nhận xét, mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đã được sắp xếp, mở rộng, độ bao phủ của giáo dục đại học trong nước được tăng cường.
Số lượng và quy mô các trường nói chung vẫn còn một số hạn chế như phát triển không đồng đều, nhiều cơ sở giáo dục đại học còn nhỏ lẻ, lĩnh vực đào tạo còn hẹp và hoạt động chưa hiệu quả. Trong đó, các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập chỉ chiếm gần 30% tổng số cơ sở đào tạo và gần 20% quy mô đào tạo toàn hệ thống.
Về mô hình quản lý của các cơ sở giáo dục đại học trong nước, ông Nguyễn Đắc Vinh đánh giá khá đa dạng. Cơ sở vật chất của các trường đại học gần đây cũng đã được tăng cường rất nhiều.
Tuy nhiên, ông Vinh cũng lưu ý một số ý kiến cho rằng các tiêu chí về diện tích khuôn viên, diện tích xây dựng và chi đầu tư cơ sở vật chất, điều kiện hạ tầng, cơ sở vật chất của hầu hết các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam vẫn ở mức thấp so với các cơ sở giáo dục đại học trong khu vực và trên thế giới. thế giới.
Về lĩnh vực đào tạo, ông Nguyễn Đắc Vinh đánh giá, lĩnh vực đào tạo ở các bậc học của giáo dục đại học Việt Nam khá đa dạng. Tuy nhiên, cơ cấu các lĩnh vực phát triển chưa đồng đều và chưa đạt được định hướng trong Kế hoạch phát triển nguồn nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
Cụ thể, quy mô đào tạo khá tập trung ở lĩnh vực kinh doanh và quản lý (gần 25%); Trong khi một số lĩnh vực thiết yếu cho sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững của đất nước như khoa học cơ bản, nông nghiệp, nông nghiệp, thủy sản gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển sinh.
Quy mô đào tạo và tỷ lệ sinh viên đại học trên 10.000 dân tăng dần qua các năm nhưng vẫn thấp hơn một số nước có điều kiện tương tự trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, đào tạo sau đại học về lĩnh vực STEM ở nước ta còn thấp và có xu hướng giảm mạnh.
Về đội ngũ giảng viên, ông Nguyễn Đắc Vinh nhận xét quy mô, chất lượng giảng viên được tăng lên. “Năm 2021, Việt Nam sẽ có khoảng 86.000 giảng viên đại học, trong đó khoảng 26.500 giảng viên có trình độ tiến sĩ, chiếm khoảng 31% và tăng bình quân 2%/năm trong 3 năm gần đây”, ông Vinh nêu rõ. trích dẫn.
Ngoài ra, tỷ lệ giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư cũng ghi nhận mức tăng ổn định trong giai đoạn từ năm 2010 đến nay, trong đó giáo sư tăng từ 0,4% lên 0,9%; phó giáo sư từ 2,8% xuống 6,5%.
Tuy nhiên, tỷ lệ sinh viên/giảng viên và tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ vẫn còn rất thấp so với tiêu chuẩn thế giới. Từ những chỉ số trên, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục nhận định giáo dục đại học Việt Nam đang rơi vào tình trạng “thiếu cả giáo viên và thợ”.
Ông Nguyễn Đắc Vinh chia sẻ thêm, hệ thống đại học nước ta từng bước tăng cường quyền tự chủ; Đặc biệt sau khi ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (2018), chất lượng giáo dục đại học từng bước được nâng cao, tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Tỷ lệ cơ sở đào tạo đại học và chương trình đào tạo được công nhận tăng lên. Dẫn số liệu cụ thể, ông Vinh cho biết, tính đến tháng 7/2023, tỷ lệ cơ sở giáo dục đại học được kiểm định đạt khoảng 80%, tỷ lệ chương trình đào tạo được kiểm định là 13%, trong đó chương trình được kiểm định quốc tế là 6%.
Xét về bảng xếp hạng quốc gia trong lĩnh vực giáo dục, năm 2021 giáo dục Việt Nam đứng thứ 59 thế giới, tăng 5 bậc so với năm 2020 (theo Bảng xếp hạng các quốc gia tốt nhất về giáo dục năm 2021).
Cuối cùng, trong nhận định chung về chất lượng giáo dục của các cơ sở đào tạo ở Việt Nam, ông Nguyễn Đắc Vinh đánh giá vẫn còn khoảng cách lớn giữa nhóm các trường dẫn đầu, tập trung ở các thành phố lớn trực thuộc trung ương. chính quyền trung ương và các tập đoàn đại học ở các tỉnh.
Đề xuất tăng cường đầu tư cho giáo dục đại học, cần nghiên cứu đâu là hiệu quả
 |
|
Các đại biểu tham dự hội nghị chiều 5/11 |
Thảo luận chi tiết các chủ đề tại hội nghị, trong đó có thể chế, chính sách phát triển giáo dục đại học, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục cho biết:
“Về các cơ quan, Hiện nay, lĩnh vực giáo dục đại học chủ yếu được điều chỉnh, đầu tiên là bởi Luật Giáo dục đại học năm 2012 và sau đó được bổ sung, sửa đổi một số điều năm 2018.
Ngoài ra, giáo dục đại học còn chịu sự điều chỉnh của một số quy định liên quan đến Luật Giáo dục, Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Đầu tư công, Luật Kiểm toán Nhà nước, Luật Nhà nước. Khoa học. Công nghệ, Luật Đất đai”.
Từ quá trình thực tế làm việc với các trường đại học, cao đẳng, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, trước tiên ông sẽ đề xuất Chính phủ chủ trương sửa đổi Luật Giáo dục đại học. Ngoài ra, tập trung nghiên cứu, làm rõ những nội dung còn vướng mắc để đề xuất sửa đổi.
Ngoài ra, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục cũng cho biết, Chính phủ đã thống nhất xây dựng luật riêng dành cho nhà giáo (Luật Nhà giáo), thể hiện sự quan tâm đến giáo dục, đào tạo. – một lĩnh vực được coi là chính sách quốc gia hàng đầu.
Đặc biệt, về những kiến nghị về chính sách giảng viên đại học, ông Vinh cho biết ông “sẽ rất lắng nghe” và cố gắng phản ánh vào các chính sách quy định tại Luật Nhà giáo.
Về chính sách phát triển giáo dục đại học, Ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng Luật Giáo dục đại học quy định 9 nhóm chính sách cụ thể. Trong đó, chính sách phân bổ ngân sách và nguồn lực cho giáo dục đại học là một trong những chủ đề được nhiều đại biểu quan tâm.
Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục nêu vấn đề: Hiện ngân sách chi cho giáo dục đại học ở nước ta chiếm 0,25%-0,27% GDP. Nếu tăng ngân sách đầu tư lên gấp đôi, khoảng 0,5% GDP để mức đầu tư ngang bằng khu vực, ông Vinh cho rằng, mức tăng này sẽ không ảnh hưởng đến nguồn ngân sách chung vì chỉ cần thay đổi cơ cấu chi tiêu. .
Cụ thể, nếu ngân sách đầu tư cho giáo dục đại học tăng khoảng 0,5% thì chi tiêu chỉ tăng thêm khoảng 300 triệu USD, tức khoảng 7.000-8.000 tỷ đồng. Trong khi đó, nếu dành 20% ngân sách cho giáo dục thì tổng ngân sách khoảng 350 nghìn tỷ đồng/năm. Tăng chi ngân sách cho giáo dục đại học về cơ bản chỉ là điều chỉnh cơ cấu đầu tư cho giáo dục và đào tạo. Ông Nguyễn Đắc Vinh đánh giá con số 7.000-8.000 tỷ đồng trong tổng số 350.000 tỷ đồng không phải là quá lớn.
Xem thêm : Chương 1. Sự điện li
“Đây là khoản đầu tư không lớn nhưng có thể mang lại hiệu quả rất lớn”, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục nhấn mạnh.
Tuy nhiên, điều khó khăn nhất là tăng cái gì và tăng như thế nào? Ông Vinh nêu vấn đề, đồng thời đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, làm việc với các trường đại học xem xét xây dựng kế hoạch/đề án đề xuất mức tăng đầu tư cụ thể.
“Muốn tăng thì phải biết tăng cái gì mới hiệu quả, còn nếu tính vào chi thường xuyên thì e rằng sẽ khó…”, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục nói thêm.
Về cơ chế đặt hàng, từ kinh nghiệm tham khảo cách làm của một số nước, ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng cơ chế nhà nước càng đơn giản thì việc đầu tư cho trường học càng nhanh. Việc quản lý sẽ được thực hiện thông qua giám sát với cơ chế thanh tra, kiểm tra thường xuyên.
Ngược lại, nếu một mệnh lệnh được ban hành quá nhiều quy định chi tiết về định mức, nội dung, ông Vinh bày tỏ lo ngại “tốn tiền nhưng có nhiều cơ chế đi kèm trói buộc”, dẫn đến việc kê khai thực hiện sẽ khó khăn, không thể thực hiện được. tiếp tục.
Ông Nguyễn Đắc Vinh cũng đặc biệt nhấn mạnh việc xây dựng các tiêu chí, nguyên tắc trong chính sách đầu tư phát triển, trong đó phải có thứ tự ưu tiên.
Từ đó, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục đề nghị tham khảo thứ tự ưu tiên sau:
Đầu tiên là lĩnh vực khoa học cơ bản.
Thứ hai, lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Thứ ba, lĩnh vực khoa học, y tế và công nghệ sinh học.
Thứ tư, nhân lực công nghệ thông tin phục vụ quá trình chuyển đổi số
Thứ năm, nhân lực phát triển chất bán dẫn
Một số lĩnh vực cũng rất cần được quan tâm như khoa học xã hội, kinh tế,…
Cuối cùng, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến tại hội nghị. Đồng thời, Ủy ban Văn hóa và Giáo dục sẽ sớm đề xuất sửa đổi Luật Giáo dục đại học.
Về kiến nghị những vướng mắc, bất cập liên quan đến chính sách, pháp luật, văn bản dưới luật, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, UB Văn hóa – Giáo dục sẽ có trao đổi cụ thể hơn với Bộ Giáo dục. và Đào tạo, kết hợp tham vấn các chuyên gia để đưa ra các kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan với mục tiêu duy nhất là thúc đẩy giáo dục đại học ngày càng phát triển.
Minh Chi
Nguồn: https://saugiohanhchinh.vn
Danh mục: Giáo Dục
